هوا زدگی

 هوا زدگی

 

هوازدگی: تغییرات ناشی بر سنگ را هوازدگی گویند.
 

هوازدگی فیزیکی: فقط سنگ به قطعات کوچک تبدیل می شود ولی ساختار آن تغییر نمی کند.

 

الف: آب چگونه سنگ را متلاشی می کند؟ وقتی آب در شکاف سنگ ها نفوذ می کند بر اثر سرما منجمد می شود و به علت افزایش حجم(9 درصد افزایش حجم) فشار زیادی به سنگ وارد کرده و سنگ را متلاشی می کند.

ب: رشد بلور چگونه سنگ را متلاشی می کند؟ رشد بلورثانویه در شکاف سنگ ها بخصوص در نواحی بیابانی موجب ایجاد فشار به سنگ ها شده و انرژی را متلاشی می کند.

ج: دما چگونه سنگ را متلاشی می کند؟تغییر دما در شبانه روز موجب انبساط و انقباض ناگهانی سنگ شده و آن را متلاشی می کند.

د: گیاهان چگونه سنگ را متلاشی می کنند؟ریشه گیاهان در شکاف سنگ ها نفوذ کرده و بر اثر رشد به سنگ فشار می آورد و آن را متلاشی می کند.

 

ه: جانوران حفار(مورچه- موریانه- موش و ...):

 با بالا آوردن ذرات زیرزمینی به سطح زمین آنها را در معرض آب و هوا قرار می دهند و دچار هوازدگی می شود.

و: انسان چگونه سنگ را متلاشی می کند؟

با عمل راهسازی- استخراچ معادن

هوازدگی شیمیایی :

در هوازدگی شیمیایی ترکیب سنگ ها و نوع کانی ها تغییر می کنند و مواد جدیدی حاصل می شود.

آب به دو طریق موجب هوازدگی شیمیایی می شود.

الف: ترکیب آب با بعضی کانی ها و ایجاد و واکنش شیمیایی موجب تخریب سنگ می شود.

ب: آب بسیاری مواد را در خود حل کرده و با همراه داشتن مقداری کربن دی اکسید خاصیت اسیدی پیدا کرده و قدرت انحلال شیمیایی آن بیش تر می شود.

اکسیژن چگونه موجب هوازدگی شیمیایی می شود؟اکسیژن در مجاورت آب و گرما با کانی ها باعث ایجاد واکنش شیمیایی شده و سنگ متلاشی می شود این نوع هوازدگی در مناطق گرم و مرطوب بیشتر صورت می گیرد.
اثر اکسیژن بر سنگ های آهن دار بسیار زیادتر از سایر سنگ ها می باشد.

جا به جا شدن مواد حاصل از هوازدگی بر اثر کشش زمین:
کشش زمین مواد حاصل از هوازدگی را در دامنه های شیب دار به سمت پایین می کشد این عمل در هنگام باران های سیل آسا بیش تر است.

زمین لغزه:

 حرکت توده های بزرگ در دامنه کوه به سمت پایین را زمین لغزه گویند.
 

خزش:

جنبش و حرکت ذرات در دامنه کم شیب که سبب جا به جا شدن مواد می شود را خزش گویند.

فرسایش

در اثر هوازدگی، سنگ ها به قطعات ریزتر تبدیل می شوند و عواملی مانند آب های جاری، باد، یخچال یا نیروی جاذبه آنها را جابه جا می کند، مانند ذرات شن و ماسهٔ بستر رودخانه که ممکن است از بلندترین قله های کوه ها آمده باشند یا تپه های ماسه ای نواحی بیابانی که ممکن است ده ها کیلومتر جابه جا شوند. سنگ ها را عوامل حمل، جابه جا می کنند و در اثر برخورد به همدیگر خرد و به قطعات کوچک تر تبدیل می شوند. هرچه
مسافت حمل و نقل بیشتر باشد، ذرات لبه های تیز خود را از دست می دهند و گردتر می شوند.
رسوباتی را که یخچال ها حمل می کنند مثل کشمش هایی هستند که داخل کیک به هم برخورد نمی کنند و فقط روی زمین کشیده می شوند که معمولاً زاویه دار هستند.

وقتی که نهشته ها توسط رودخانه به طرف دریاچه یا دریا حمل می شوند، پس از اینکه این ذرات به داخل دریا رسیدند، براساس اندازه ته نشین
می شوند )ابتدا ذرات درشت، سپس ذرات ریزتر( و لایهٔ رسوبی را به وجود می آورند

خاک:

از مخلوط شدن مواد حاصل از فرسایش سنگ ها با مواد حاصل از پوسیده شدن بدن جانداران خاک بوجود می آید.
ارزش خاک: تمام گیاهان برای رشد و زنده ماندن به خاک احتیاج دارند.

لایه های تشکیل دهنده خاک را افق می گویند.

هرچه تعداد افق خاک بیش تر باشد خاک کامل تر است.

در قدیم بعضی مردم معتقد بودند که خاک گوشت مرده است. نظر شما در این مورد چیست؟
.
 

نکته مهم : مهمترین ماده معدنی خاک ذرات رس است. زیرا ذرات رس مقدار مواد محلول مورد نیاز گیاهان را به خود جذب می کند مقدار رس باید در حد معینی باشد اگر بیش از حد باشد قابلیت نفوذ خاک کم می شود.
 

افق های خاک:

افق A : لایه سطحی خاک است و به علت داشتن گیاخاک تیره است این لایه دارای این لایه دارای مقداری ماسه است اما مواد محلول آن توسط آب به افق B منتقل شده است.
 

افقB : در زیر افق A قرار دارد و گیاخاک ندارد مواد محلول و رس آن زیاد است.
 

افقC : در روی سنگ های پوسته قرار دارد و بیش تر از سنگ تشکیل شده و کمتر دچار هوازدگی می شود.

  چرخۀ سنگ
چرخهٔ سنگ چیست؟ چگونه نهشته ها و سنگ های قدیمی به سنگ های جدید تبدیل می شوند؟
ذرات حمل شده به داخل دریاها و دریاچه ها، پس از گذشت سال های زیاد، به هم متصل می شوند و سنگ های رسوبی جدیدی را پدید می آورند. برخی از سنگ ها از انجماد مواد مذاب تشکیل می شوند و بعضی در اثر گرما و فشار پدید می آیند.
سنگ ها و کانی های تشکیل دهندهٔ آنها، مدام دچار تغییر می شوند. این تغییرات در اندازه و ترکیب آنها به طور آهسته و پیوسته اتفاق می افتد. مطابق شکل زیر سنگ های موجود در کرهٔ زمین در اثر فرایندهای مختلف مانند هوازدگی، انجماد مواد مذاب و دگرگونی به یکدیگر تبدیل می شوند. به این تغییرات چرخهٔ سنگ گفته می شود. چرخهٔ سنگ شامل مجموعه تغییرات مذکور می باشد.